Die staat se elektrisiteitsmonopolie is onvolhoubaar

“Beurtkrag gedurende dagligure kan voorkom word”, sê Francois Wilken, President van Vrystaat Landbou. "Vir 'n land met oorvloedige sonlig en onafhanklike kragverskaffers (IPP's) wat toustaan om son- en windenergie aan die netwerk te verskaf, is dit net onbegryplik dat hierdie latente krag nie in die netwerk ingespan kan word nie."

Die realiteit is dat potensiële elektrisiteitsopwekkingskapasiteit reeds in Suid-Afrika bestaan. Die verhandeling en verspreiding daarvan word egter belemmer deur katastrofiese beleid van staatsbeheer, SEB-vereistes, tenderpreneurskap en die monopolie van plaaslike owerhede in Eskom.

Intussen sê dr Jack Armour, kommersiële bestuurder van FSA, dat die REIPPP (Hernubare Energie Onafhanklike Kragprodusent-verkrygingsprogram) was uiters suksesvol. Volgens Armour het hierdie projekte reeds 6,4GW se hernubare energie opgewek, 67 nuwe elektrisiteitopwekkingsondernemings geskep en 52 000 werksgeleenthede geskep.

Sonder betroubare elektrisiteit word die hele voedselwaardeketting gedwing om gedeeltelik selfvoorsienend te word teen enorme kapitaalkoste. Terselfdertyd moet boere steeds ’n minimum van R2 500 per transformatorpunt per maand betaal vir toegang tot ’n kragnetwerk wat misluk. Veral opkomende en kleiner boere kan nie die alternatiewe kragopwekkingsopsies bekostig nie en word aan die genade van ESKOM oorgelaat, wat hierdie boere se produksievermoë beperk. Hierdie toestande lei weer tot hoë koste vir die ekonomie en dra ook by tot verhoogde voedselpryse.

VL ondersteun die oproep dat 'n onafhanklike operasionele taakspan dringend aangestel moet word om die herwinning van bekostigbare en volhoubare energieopwekking, berging en kragvoorsiening te lei om politieke beheer en manipulasie van Suid-Afrika se energiesektor te oorheers.

Vir die behoud van voedselveiligheid word dit egter van kritieke belang om die staatsbeheerde monopolie of elektrisiteitsvoorsiening en -verspreiding te beëindig.