Landboubegrotingstem laat boere in die wiele ry teen misdaad en biosekuriteit

Die Vrystaatse LUR vir Landbou se onlangse begroting is ’n klaaglike mislukking om boere doeltreffend by te staan met betrekking tot misdaadvoorkoming en biosekuriteitsmaatreëls. Alle boere is uitgelewer aan die genade van nie net misdadigers nie, maar ook die uitbreek van moontlike dieresiektes.

Dit is die mening van Vrystaat Landbou (VL), nadat die LUR vir Landbou Vrydag 25 Maart sy begrotingsrede gelewer het.

Die jongste geval van bek-en-klouseer wat in Potchefstroom geïdentifiseer is, bring hierdie uiters kommerwekkende situasie weer na vore. Vrystaat Landbou het saam met die Rooivleisprodusente-organisasie (RPO) in 2019 ’n beroep op die regering gedoen om kompartemente en beheerde kontrolepunte te vestig om die uitbreek van dieresiektes in die Vrystaat te voorkom. Dit blyk dat ten spyte van hierdie versoek, daar steeds aansienlike gevare bestaan dat besmette diere uit geaffekteerde gebiede vervoer word en 'n risiko inhou vir gebiede wat hul gesondheidstatus probeer handhaaf.

Slegs R4,5 miljoen van die totale begroting van R830,70 miljoen van die Departement van Landbou is bewillig vir die bekamping van veediefstal met hommeltuie, afstandopsporingstoestelle, en uitgebreide tegnologiese hulpmiddels. VL meen die toekenning skiet hopeloos te kort om enige impak op gemeenskaplike kuddes rondom die 88 dorpe in die Vrystaat te maak.

Die toekenning van R9 miljoen aan veeartse vir die bou/uitbreiding van die laboratorium in Kroonstad is bemoedigend, maar daar is geen melding van hoe veeartse en dieregesondheidstegnici opkomende boere op kommunale grond kan bystaan om hul vee teen dieresiektes in te ent en te help om te merk. , onthoring, en kastreer ongeskikte bulle.

Programme om opkomende boere te help om seker te maak hulle het diere-identifikasiekaarte en om hul vee te brandmerk om eienaarskap te bewys – wat voorkomend is om veediefstal aan te spreek – word ook nie genoem nie.

Die begroting maak ook geen melding van maatreëls om veral die diefstal van mielies te probeer aanspreek nie, waaroor Vrystaat Landbou onlangs aan die polisie verslag gedoen het. Opkomende boere, soos kommersiële boere, word in wese ook hierdeur geteiken.

Laastens maak die begroting nie voorsiening vir die vestiging van kwarantynversperrings langs die RSA/Lesotho-grens nie. Lesotho-diere wat deur wetstoepassingsagentskappe geskut word wat oor die grens wei of moontlik gesteel is, moet in isolasie (geskei van ponde) in opdrag van die Staatsveearts gehou word, om te verseker dat hulle aan biosekuriteitsreëls en -wetgewing voldoen. Die gevare van die verspreiding van dieresiektes vereis daadwerklike ingryping, iets wat die verskillende organisasies wat by die landbouwaardeketting betrokke is, al geruime tyd voorstaan.