Stygings in elektrisiteitspryse bedreig boerderyvolhoubaarheid

Die steeds toenemende elektrisiteitskoste bedreig die volhoubaarheid van bekostigbare voedselproduksie. Dit was die waarskuwing wat Vrystaat Landbou vandag aan NERSA gegee het. Dr Jack Armour, bedryfsbestuurder van Vrystaat Landbou (VL), het NERSA toegespreek oor Eskom se voorgestelde planne om die prys van elektrisiteit verder te verhoog.

Volgens Armour is dit onaanvaarbaar dat verbruikers in die algemeen die prys moet betaal vir die swak bestuursbesluite van ondernemings in staatsbesit en betalingsmisdaad deur munisipaliteite. “Eskom se aansoek om pryse te verhoog is 'n poging om verliese van vorige jare te dek. Eskom oorberaamde energievraag, dus oorproduseer hulle en word dus nou gekonfronteer met die finansiële gevolge. In plaas daarvan om die verbruiker droog te laat bloei, moet Eskom en NERSA plaaslike regerings dwing om hul uitstaande elektrisiteitsrekeninge te betaal,” het Armour gesê.

VL is teen die voorgestelde prysverhogings. Elektrisiteit is 'n groot insetkostekomponent van intensiewe voedselproduksie. Intensiewe voedselproduksiestelsels dra by tot meer as 30% van Suid-Afrika se voedselproduksie. Besproeiingsboerdery, pluimvee, varkboerderye, melkerye, tonnelproduksie en intensiewe vrugte- en groenteproduksie het almal aansienlike elektrisiteitskostekomponente wat met produksie geassosieer word.

Soos dit nou staan, word boere gekonfronteer met 'n prysstruktuur wat landbouproduktiwiteit knou. As 'n gemiddelde Vrystaatse boer byvoorbeeld een punt by sy huis, een by sy werkershuise en een by 'n boorgatpunt het vir huishouding, personeel en vee-suiping, betaal hy R6000 aan vaste ESKOM-koste voordat hy selfs enige elektrisiteit gebruik.

Boere absorbeer gewoonlik stygings in insetkoste wat lei tot strenger marges. Omdat boere prysnemers is, sal hulle die verhoogde energiekoste absorbeer en sodoende volhoubare en bekostigbare voedselproduksie bedreig.

Eskom se versuim om betroubare energievoorsiening te lewer, het verbruikersgedrag verander. 'n Kantelpunt is reeds bereik waardeur alternatiewe energie meer ekonomies is. Sou die elektrisiteitsopwekkingsmark dus oopgestel word, sal boere en verbruikers elektrisiteit teen laer pryse kan bekom. Dit sal die volhoubaarheid en uitbreiding van voedselproduksie in Suid-Afrika verseker.

Nersa het versoek dat VL binne 7 dae feitelike inligting van sy lede verskaf oor die gebruik, voordele en koste van alternatiewe energie.

Media navrae:   

Dr Jack Armour

Bedryfsbestuurder: Vrystaat Landbou

Kontak: 071 672 0271

E-pos: jack@vslandbou.co.za