Boere moet kos produseer, nie paaie herstel nie

Met die feestyd wat nader kom en die swaar somerreën wat voorspel word, herstel talle boere regoor die Vrystaat self paaie in ’n poging om vakansiegangers veilig te hou en insetprodukte na hul plase te vervoer vir die plantseisoen.

Dr Jack Armour, kommersiële bestuurder van Vrystaat Landbou (VL), sê boere het geen ander keuse as om self in te spring en paaie te herstel nie, aangesien die staat traag was om klein ontwikkelingskontrakteurs aangestel te kry om paaie te probeer herstel. “Behalwe vir die vervoerkoste van landbou-insette, het baie boere ook breekskade aan voertuie gehad en dit het bygedra tot die uiters hoë insetkoste hierdie seisoen.”

Armour het bevestig dat VL 'n sterk bewoorde brief aan die Vrystaatse LUR vir Polisie, Paaie en Verkeer gestuur het waarin 'n beroep op die departement gedoen word om ontwikkeling en werkskeppingskemas te staak en om terug te keer om bevoegde siviele ingenieursfirmas te kontak om die werk behoorlik te doen.

VL het op 23 November met die LUR vergader en beklemtoon dat die hulp van die boere om die paaie self rybaar te probeer kry, nie volhoubaar is nie, maar slegs uit nood gedoen word. Die LUR het op sy beurt boere gevra om hande met die staat te vat en die paaie saam aan te pak aangesien die staat nie meer fondse het nie. Die LUR het aangedui dat hy self die “geel vloot” wat deur VL aangemeld is, ondersoek het. Hy het 40 padskrapers gevind en onderneem om dit dadelik te ontplooi. VL het daarop gewys dat deel van die swak prestasie van die “geel vloot” ook die tekort aan ervare opgeleide padskraperoperateurs is.

Francois Wilken, VL-president, het die LUR tydens die vergadering daarop gewys dat boere uitgeput is. “Boere patrolleer hulself in die nag om hul landelike gemeenskappe te beveilig en ook om na hul vee om te sien. Dan is hulle ook nog op hulself aangewese om self rampe soos brande en sprinkane te bestry omdat die staat nie sy verpligtinge nakom nie. “Daar kan nie van boere verwag word om meer paaie te herstel nie weens die staat se onvermoë.” Wilken het beklemtoon dat die primêre rol van boere die produksie van bekostigbare voedsel vir die mense van Suid-Afrika is.

Na aanleiding van 'n regsmening het VL 'n versoek aan landbouverenigings gerig om hul paaie in lewensgevaar te rangskik, wat dan aan hul distrikspadbeampte gekommunikeer word. Die departement kan dan moontlik aanspreeklikheid opdoen vir enige verdere skade wat deur paaie veroorsaak word, as gevolg van 'n versuim om op te tree nadat die tekortkominge onder sy aandag gebring is.

VL moedig padgebruikers aan om eise in te dien indien enige skade aan voertuie aangerig is weens swak paaie. Die eisvorm is beskikbaar hier