VL bevraagteken Departement van Landbou se skuif van 'n koopbewysstelsel terug na 'n tenderstelsel

Die Departement van Landbou en Landelike Ontwikkeling LUR, Saki Mokoena en sy EXCO het besluit dat hierdie meestal baie suksesvolle koopbewysstelsel wat die afgelope paar jaar in gebruik is, vervang sal word met 'n tender-/verkrygingspaneelstelsel wat weer middelmanne gebruik. Die motivering hiervoor is werkskepping en om die Vrystaatse ekonomie te laat groei deur plaaslike verkrygings te gebruik. Hierdie besluit raak Agri-Besighede wat geposisioneer is om koopbewyse aan die VS Departement CASP-begunstigdes uit te reik, waarvan daar lede van VL is.

Vrystaat Landbou ter ondersteuning van ons geaffekteerde lede en AFASA het 'n brief aan die LUR geskryf waarin ons hierdie verandering bevraagteken, met ons grootste bekommernis om die insette betyds aan die begunstigdes te kry vir die huidige plantseisoen en veranderinge aan 'n reeds suksesvolle stelsel?

In 'n vergadering wat deur die LUR geroep is om die briewe van VL en AFASA aan te spreek, nadat dit uitgeloop het op 'n petisie en artikels in die pers, was dit duidelik dat die besluit reeds geneem is en die vergadering bloot om te sê dat belanghebbendes geraadpleeg is. 'n Groot aantal bykomende belanghebbendes is ook na die vergadering genooi, waaronder die nuwe swart boere-kommoditeitsorganisasies wat na die skeuring in AFASA by hul laaste kongres en swart sake-organisasies geskep is. Laasgenoemde het almal die verskuiwing in die stelsel van lewering van toelaes aan nuwe boere goedgekeur.

VL is van mening, en het dit in die openbaar gestel en insette hieroor op baie platforms gemaak, dat toelaes eerder vervang moet word met gesubsidieerde lenings, beperk per begunstigde, en geadministreer word soos wat die ou Landbou krediet-rade in die verlede was. Die huidige gemengde finansieringstelsel wat deur die LandBank aangebied word, is gedeeltelike toekenning en gedeelte gesubsidieerde lening. Ongelukkig, waar daar 'n toelae-komponent is wat uit openbare fondse kom, moet die regering toesig hou oor die keuse van die begunstigde van die toelae en dit is waar politieke patronaatskap en korrupsie kan inskuif. Onder 'n suiwer gesubsidieerde kredietstelsel word die aansoeker geëvalueer op meriete en daar is 'n verpligting om die lening terug te betaal, insluitend die gesubsidieerde rente, alles of dit onder verlengde of makliker terme is.